BÉ ĐẦY BỤNG, KHÓ TIÊU: CÁCH CẢI THIỆN TẠI NHÀ

Tình trạng đầy bụng, khó tiêu ở trẻ nhỏ xảy ra rất phổ biến, đặc biệt ở trẻ dưới 5 tuổi khi hệ tiêu hóa còn non nớt. Bé thường quấy khóc, biếng ăn, chướng bụng hoặc xì hơi nhiều. Dù không nguy hiểm, nhưng nếu kéo dài có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ, cân nặng và sức khỏe tổng thể của trẻ.

Bài viết dưới đây giúp cha mẹ hiểu rõ nguyên nhân – dấu hiệu – cách xử lý tại nhà cũng như khi nào cần đưa bé đi khám.

1. Nguyên nhân khiến bé đầy bụng, khó tiêu

1.1. Hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện

Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, men tiêu hóa hoạt động chưa ổn định khiến thức ăn khó được tiêu hóa hoàn toàn.

1.2. Ăn quá nhiều hoặc quá nhanh

Trẻ bú/ăn vội, bú bình sai kỹ thuật hoặc ăn lượng lớn trong 1 bữa dễ nuốt phải khí gây chướng bụng.

1.3. Thực phẩm khó tiêu

Một số món dễ gây đầy bụng cho trẻ:

• Đồ chiên rán

• Nước uống có gas

• Thức ăn quá ngọt

• Sữa công thức không phù hợp

1.4. Rối loạn hệ vi sinh đường ruột

Mất cân bằng lợi khuẩn – hại khuẩn có thể dẫn tới đầy hơi, chậm tiêu.

1.5. Bé ít vận động

Nằm hoặc ngồi nhiều làm thức ăn di chuyển chậm trong ruột, gây đầy bụng.

2. Dấu hiệu bé bị đầy bụng, khó tiêu

Cha mẹ có thể nhận biết qua các biểu hiện:

• Bụng căng cứng, gõ nghe tiếng “bộp bộp”

• Bé hay quấy khóc, lăn người khó chịu

• Xì hơi nhiều nhưng vẫn còn chướng

• Ợ hơi, nôn trớ

• Biếng ăn, bú ít

• Đi ngoài phân lỏng hoặc phân sống

Nếu kèm sốt, nôn nhiều, tiêu chảy kéo dài → cần đưa bé đi khám sớm.

3. 7 cách cải thiện đầy bụng, khó tiêu cho bé tại nhà

3.1. Massage bụng cho bé đúng cách

Massage nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ giúp kích thích nhu động ruột, giải phóng khí thừa.

Cách làm:

• Xoa ấm tay trước khi massage

• Đặt 2 – 3 ngón tay lên bụng bé, xoay tròn 5–10 phút

• Thực hiện sau ăn 30 phút

3.2. Cho bé uống đủ nước

Nước giúp tiêu hóa tốt hơn, hạn chế táo bón – nguyên nhân gây đầy bụng.

Lưu ý: Trẻ dưới 6 tháng chỉ uống nước khi có chỉ định của bác sĩ.

3.3. Chia nhỏ bữa ăn

Thay vì ăn nhiều trong 1 bữa, nên chia 5–6 bữa nhỏ giúp bé dễ tiêu hóa hơn.

3.4. Bổ sung thực phẩm dễ tiêu

Một số món giúp bé “nhẹ bụng”:

• Cháo loãng, cháo bí đỏ, cháo cà rốt

• Sữa chua (đối với trẻ trên 1 tuổi)

• Rau củ mềm

• Chuối chín, táo hấp

Hạn chế thực phẩm nhiều dầu mỡ, đồ ngọt, nước có gas.

3.5. Giúp bé ợ hơi sau khi ăn

Bé bú bình hoặc bú mẹ dễ nuốt phải không khí, gây đầy hơi.

Cách ợ hơi:

• Bế bé dựa vai

• Vỗ nhẹ sau lưng 5–10 phút

• Hoặc đặt bé ngồi và xoa nhẹ lưng

3.6. Tăng cường vận động

Với trẻ nhỏ: cho bé nằm sấp, tập đạp xe tại chỗ.
Với trẻ lớn: khuyến khích đi bộ, chạy nhảy sau ăn 30 phút.

3.7. Bổ sung men vi sinh đúng loại (theo tư vấn chuyên môn)

Men vi sinh chứa lợi khuẩn giúp cân bằng hệ tiêu hóa. Tuy nhiên cần chọn loại phù hợp tuổi và nguồn gốc rõ ràng.

4. Phòng ngừa đầy bụng, khó tiêu ở trẻ

• Cho bé ăn đúng giờ, đúng độ tuổi

• Tránh ép ăn

• Giữ vệ sinh đồ dùng ăn uống

• Lựa chọn sữa công thức phù hợp

• Tập cho bé thói quen nhai kỹ

5. Khi nào cần đưa bé đi khám?

Dù đầy bụng thường nhẹ và tự khỏi, nhưng cần đưa bé đến cơ sở y tế khi có các dấu hiệu:

• Nôn ói nhiều, mất nước

• Sốt cao

• Bé đau bụng liên tục

• Đi ngoài phân đen, nhầy máu

• Bụng chướng căng kéo dài > 24 giờ

Kết luận

Đầy bụng, khó tiêu là tình trạng phổ biến nhưng có thể cải thiện tại nhà bằng những phương pháp đơn giản: massage, ợ hơi, điều chỉnh chế độ ăn và tăng vận động. Cha mẹ cần quan sát kỹ và đưa bé đi khám nếu có biểu hiện bất thường.