Mỗi khi gió lạnh ùa về, nhà thuốc tôi lại đông kín các mẹ bế con đến hỏi:
“Chị ơi, cứ trở lạnh là con em ho sốt ngay, có cách nào phòng không?”

Thật ra không phải bé “yếu”, mà vì đường hô hấp trẻ rất nhạy cảm với lạnh. Chỉ cần thay đổi thời tiết nhẹ, niêm mạc mũi họng co lại, giảm tiết dịch bảo vệ → virus dễ tấn công → bé ho, sốt.

Bài viết này giúp bố mẹ hiểu vì sao trẻ dễ ho sốt khi trời lạnh và cách xử lý đúng, an toàn, tránh lạm dụng thuốc.

🔎 1. Vì sao bé dễ ho – sốt khi trời lạnh?

1.1. Đường thở của trẻ nhạy và dễ bị kích ứng

Trẻ nhỏ có:

• Mũi hẹp

• Niêm mạc mỏng

• Lông chuyển thưa

→ Gặp lạnh là co lại, giảm khả năng “lọc – ẩm – ấm”, khiến virus dễ xâm nhập.

1.2. Miễn dịch chưa hoàn thiện

Trẻ dưới 6 tuổi miễn dịch còn yếu, đặc biệt là:

• IgA đường hô hấp thấp

• Chưa quen thích nghi với thay đổi nhiệt độ

→ Chỉ một cơn gió lạnh cũng đủ làm bé ho, chảy mũi hoặc sốt.

1.3. Virus phát triển mạnh trong thời tiết lạnh

Mùa lạnh là mùa bùng phát:

• Virus cúm

• Rhino virus (gây cảm lạnh)

• RSV (gây viêm tiểu phế quản)

Bé đi học → tiếp xúc liên tục → dễ nhiễm.

1.4. Thói quen sinh hoạt khiến bé dễ bệnh hơn

Nhiều trẻ bị lạnh do:

• Để quạt mạnh vào người

• Tắm nước quá mát

• Mặc phong phanh khi ra ngoài

• Ngủ đá chân ra khỏi chăn

Những yếu tố nhỏ nhưng ảnh hưởng lớn đến hô hấp.

🩺 2. Dấu hiệu bé ho – sốt do trời lạnh mà bố mẹ cần chú ý

• Chảy mũi trong

• Ho nhiều về sáng hoặc đêm

• Hắt hơi liên tục

• Sốt nhẹ 37.5–38.5°C

• Ăn kém, ngủ không sâu

• Mũi nghẹt khi nằm

Nếu bé:

• Sốt cao trên 38.5°C kéo dài

• Thở nhanh, rút lõm ngực

• Khò khè nhiều
  → Cần đưa bé đi kiểm tra để loại trừ nhiễm khuẩn.

🌿 3. Cách xử lý khi bé ho – sốt do trời lạnh (an toàn, dễ làm tại nhà)

3.1. Giữ ấm đúng cách

• Ấm ngực – cổ – bàn chân

• Hạn chế đưa bé ra gió lạnh

• Mặc đủ ấm nhưng không quá nhiều lớp

Sai lầm thường gặp: mặc quá dày → bé đổ mồ hôi → nhiễm lạnh ngược.

3.2. Làm ấm đường thở cho bé

➡ Rất quan trọng!

• Cho bé uống nước ấm thường xuyên

• Xông hơi phòng bằng máy tạo ẩm (nhiệt độ 26–28°C)

• Vỗ long đờm nhẹ sau tắm

Giúp mũi họng ấm → giảm kích ứng → bé bớt ho rõ rệt.

3.3. Rửa mũi – hút mũi đúng thời điểm

• Dùng nước muối sinh lý

• Rửa nhẹ, không xịt mạnh

• Hút mũi khi trẻ nghẹt nhiều hoặc trước khi ngủ

Giúp giảm viêm – giảm chảy mũi – bé ngủ ngon hơn.

3.4. Sử dụng siro thảo dược an toàn

Các thảo dược như:

• Tía tô

• Cát cánh

• Xuyên bối mẫu

• Húng chanh

• Mạch môn

Giúp:

• Làm ấm phổi

• Giảm ho dị ứng lạnh

• Giảm đờm nhẹ

Lưu ý: chọn sản phẩm rõ nguồn gốc, đúng độ tuổi.

3.5. Khi bé sốt

• Cho bé uống đủ nước

• Mặc đồ mỏng

• Lau ấm trán – nách – bẹn

• Dùng hạ sốt đúng liều nếu bé ≥ 38.5°C

Không ủ ấm, không trùm kín chăn.

🚫 4. Những sai lầm làm bé ho – sốt nặng hơn trong mùa lạnh

❌ Cho uống kháng sinh sớm
→ 90% ho – sổ mũi do virus, không cần kháng sinh.

❌ Dùng siro giảm ho mạnh
→ Ứ đờm khiến bệnh kéo dài.

❌ Xông tinh dầu đặc
→ Làm kích ứng mũi họng nặng hơn.

❌ Tắm nước quá nóng
→ Giãn mạch → dễ nhiễm lạnh sau tắm.

🌱 5. Phòng ho – sốt cho bé vào mùa lạnh: làm đúng từ gốc

✔ Bổ sung vitamin D3 – kẽm – men vi sinh
✔ Tắm nắng 10–15 phút mỗi ngày
✔ Duy trì độ ẩm phòng 55–60%
✔ Cho bé uống nước ấm thường xuyên
✔ Hạn chế nơi đông người khi thời tiết thay đổi
✔ Rửa tay – rửa mũi sau đi học

Miễn dịch tốt → bé gặp lạnh chỉ hắt hơi vài cái rồi tự khỏi.

❤️ 6. Kết luận – Trời lạnh không đáng sợ nếu bố mẹ hiểu đúng

Trẻ hay ho sốt mỗi khi trời lạnh không phải vì bé yếu, mà vì hệ hô hấp của con còn non nớt.
Khi bố mẹ xử lý đúng:

👉 Giữ ấm chuẩn
👉 Làm ấm đường thở
👉 Rửa mũi đúng cách
👉 Bổ sung đề kháng hợp lý

Thường bé sẽ giảm ốm rõ rệt sau 1–2 mùa lạnh.