1. Bệnh da do viêm – dị ứng là gì?
Bệnh da do viêm – dị ứng là nhóm bệnh xảy ra khi hệ miễn dịch phản ứng quá mức với các tác nhân bên ngoài như hóa chất, phấn hoa, thực phẩm hoặc môi trường. Những bệnh này thường gây đỏ da, ngứa, bong tróc, mụn nước, và có xu hướng tái phát nhiều lần.
Tuy không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng chúng ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống, đặc biệt là khi điều trị sai cách hoặc kéo dài.
2. Các bệnh da do viêm – dị ứng phổ biến hiện nay
2.1. Viêm da cơ địa (Atopic Dermatitis)
Nguyên nhân:
-
Cơ địa dị ứng, yếu tố di truyền
-
Hàng rào bảo vệ da suy yếu
-
Thời tiết hanh khô, bụi bẩn, xà phòng mạnh
-
Stress, mất ngủ
Triệu chứng:
-
Da đỏ, khô, bong vảy
-
Ngứa nhiều, đặc biệt về đêm
-
Vị trí thường gặp: khuỷu tay, khoeo chân, cổ, má
Điều trị:
-
Dùng kem dưỡng ẩm nhiều lần/ngày
-
Tránh xà phòng có chất tẩy mạnh
-
Thuốc bôi chống viêm theo chỉ định bác sĩ
-
Giảm stress, tránh gãi để hạn chế nhiễm trùng
2.2. Viêm da tiếp xúc (Contact Dermatitis)
Nguyên nhân:
-
Tiếp xúc kích ứng: chất tẩy rửa, hóa chất, kim loại, nước hoa
-
Tiếp xúc dị ứng: mỹ phẩm, phấn hoa, thuốc bôi, nhựa cây
Triệu chứng:
-
Da đỏ, ngứa, mụn nước
-
Cảm giác nóng rát
-
Thường xuất hiện tại vị trí tiếp xúc trực tiếp
Điều trị:
-
Ngừng tiếp xúc tác nhân gây bệnh
-
Làm dịu da bằng kem dưỡng phục hồi
-
Thuốc bôi corticoid nồng độ thấp theo hướng dẫn
-
Mang găng tay khi làm việc với hóa chất
2.3. Chàm – Eczema
Nguyên nhân:
-
Di truyền
-
Dị ứng thời tiết, thực phẩm, mỹ phẩm
-
Da khô, hệ miễn dịch phản ứng quá mức
Triệu chứng:
-
Da đỏ, ngứa, nổi mụn nước
-
Bong vảy và nứt nẻ
-
Vòng xoay: ngứa → gãi → viêm → chảy dịch
Điều trị:
-
Giữ ẩm và phục hồi hàng rào da
-
Tránh tắm nước quá nóng
-
Tránh thức ăn dễ gây dị ứng (tôm, cua, hải sản – nếu cơ địa không phù hợp)
-
Dùng thuốc theo chỉ định nếu tổn thương nặng
2.4. Mề đay (Urticaria)
Nguyên nhân:
-
Dị ứng thức ăn (hải sản, đậu phộng…)
-
Thuốc (kháng sinh, giảm đau)
-
Thời tiết thay đổi
-
Căng thẳng, nhiễm khuẩn
Triệu chứng:
-
Mảng sẩn phù nổi gồ trên da
-
Ngứa nhiều
-
Xuất hiện đột ngột và biến mất trong vài giờ – vài ngày
Điều trị:
-
Thuốc kháng histamine
-
Tránh tác nhân gây dị ứng
-
Mề đay kéo dài trên 6 tuần cần được khám chuyên khoa
2.5. Viêm da tiết bã (Seborrheic Dermatitis)
Nguyên nhân:
-
Tuyến bã nhờn hoạt động mạnh
-
Nấm men Malassezia
-
Stress, thiếu ngủ, da dầu
Triệu chứng:
-
Vảy màu trắng hoặc vàng nhờn
-
Đỏ da, ngứa
-
Thường gặp ở da đầu, cánh mũi, lông mày
Điều trị:
-
Dầu gội trị gàu chứa ketoconazole, zinc pyrithione
-
Kem bôi kháng viêm
-
Hạn chế căng thẳng và ngủ đủ giấc
3. Vì sao bệnh da do viêm – dị ứng dễ tái phát?
-
Hệ miễn dịch phản ứng mạnh khi gặp dị nguyên
-
Thời tiết thay đổi đột ngột
-
Lối sống không điều độ, stress kéo dài
-
Sử dụng mỹ phẩm hoặc hóa chất không phù hợp
-
Da khô, hàng rào bảo vệ bị tổn thương
Nguyên tắc quan trọng là nhận biết và tránh tác nhân kích hoạt.
4. Cách phòng ngừa bệnh da do viêm – dị ứng
4.1. Xây dựng thói quen chăm sóc da đúng cách
-
Dưỡng ẩm mỗi ngày
-
Tránh tắm nước nóng
-
Sử dụng sữa rửa mặt, sữa tắm dịu nhẹ
4.2. Hạn chế tiếp xúc dị nguyên
-
Tránh mỹ phẩm có hương liệu mạnh
-
Không dùng đồ kim loại gây kích ứng
-
Tránh bụi bẩn, lông động vật nếu dễ dị ứng
4.3. Giảm stress – tăng sức đề kháng
-
Thiền, yoga, đi bộ
-
Ngủ đủ giấc
-
Ăn uống giàu vitamin A, C, E và omega 3
4.4. Luôn kiểm tra thành phần mỹ phẩm
-
Test thử ở vùng da nhỏ 24 giờ trước khi dùng
-
Chọn sản phẩm không hương liệu, không parabens
-
Ưu tiên các thương hiệu uy tín, đã kiểm nghiệm da liễu
5. Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Bạn nên đến khám da liễu nếu:
-
Tổn thương lan rộng, ngứa dữ dội
-
Da chảy dịch, loét hoặc nghi nhiễm khuẩn
-
Dùng thuốc vài ngày không cải thiện
-
Bệnh tái phát liên tục ảnh hưởng sinh hoạt
6. Kết luận
Bệnh da do viêm – dị ứng là nhóm bệnh phổ biến và dễ tái phát. Tuy nhiên, bạn có thể kiểm soát tốt bằng cách chăm sóc da đúng cách, tránh tác nhân kích ứng và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ. Nhận biết sớm và điều chỉnh lối sống sẽ giúp bạn có làn da khỏe mạnh lâu dài.
Để lại một bình luận