Chế độ dinh dưỡng trong bệnh gan

1. Dinh dưỡng có vai trò gì trong bệnh gan ?
Gan được xem như là một nhà máy chế biến thức ăn và cung cấp năng lượng cho cơ thể. Khi có bất kỳ một bệnh lý nào ở gan thì việc hoạt động của “nhà máy” sẽ đình trệ, nó cần thời gian để nhà máy được sửa chữa phục hồi. Trong thời điểm này nếu chế độ ăn không hợp lý sẽ làm tình trạng bệnh lý gan nặng hơn và sự phục hồi của gan kéo dài.
2. Chế độ ăn cho bệnh nhân viêm gan cấp
-         Trong bệnh lý viêm gan cấp, “nhà máy” bị trục trặc đột ngột, nên hoạt động bình thường của lá gan bị xáo trộn, người bệnh cần giảm bớt mỡ, bơ, dầu, không nên ăn thực phẩm có nhiều cholesterol như nội tạng súc vật, lòng đỏ trứng …
-         Cần tăng sử dụng một số chất để cung cấp đủ năng lượng, giúp gan hồi phục tốt hơn như : tăng chất bột đường từ gạo, mật ong, trái cây ngọt, chuối.
-         Nên dùng những thức ăn giàu đạm có giá trị dinh dưỡng cao như lòng trắng trứng, thịt bò, thịt heo, thịt gà nạc, cá nạc, đậu hủ, sữa đã tách bơ.
-         Ăn nhiều rau xanh, trái cây để cung cấp các khoáng chất và các vitamine A, D, B, C …là những yếu tố cần thiết cho hoạt động bình thường của gan.
-         Ngưng rượu bia, tránh sử dụng những thuốc độc cho gan.
3. Chế độ ăn cho người viêm gan mãn
-         Trong tình trạng bệnh lý này, tế bào gan bị tổn thương kéo dài và ngày một nặng hơn. Vì vậy bệnh nhân cần phải được cung cấp năng lượng đầy đủ để giúp gan hồi phục.
-         Tăng chất bột đường dễ hấp thu từ gạo, ngũ cốc, trái cây ngọt.
-         Sử dụng thức ăn hàm lượng đạm cao nhưng ít béo như lòng trắng trứng, thịt gà nạc, thịt heo nạc …
-         Cung cấp đủ vitamine cho gan hoạt động, mỗi ngày có thể uống 1 viên Multivitamine.
-         Dù bệnh lý gan mãn do bất kỳ nguyên nhân nào cũng phải kiêng rượu bia và tránh dùng những thuốc gây độc cho gan.
4.  Chế độ ăn cho người xơ gan
           Chế độ ăn cho người xơ gan không báng bụng
-         Nhu cầu năng lượng như người bình thường.
-         Muối 2 - 4 g / ngày, được nêm nếm thức ăn với ½ muỗng café muối, không chấm nước tương hay nước mắm.
-         Uống nước 1.5 - 2 lít nước / ngày.
-         Tăng lượng đạm thực vật, giảm đạm động vật (do đạm động vật tạo nhiều ammoniac) : 0.8 -1 g đạm / kg cân nặng.
-         Chia thức ăn thành nhiều bữa nhỏ có tác dụng tránh đầy bụng hay khó tiêu, dễ dung nạp thức ăn hơn.
         Chế độ ăn cho người xơ gan có báng bụng
-         Nhu cầu năng lượng như người bình thường.
-         Muối 2 g / ngày : nêm muối vào thức ăn lạt, không chấm gì thêm.
-         Không ăn mắm, cá khô, thức ăn đóng hộp hay bày bán sẵn (vì có nhiều bột ngọt chứa muối natri).
-         Nước uống 1 - 1.5 lít / ngày, bao gồm cả sữa, nước lọc, nước trái cây …
-         Nếu bụng báng nhiều nên nằm nghỉ để thận có thể lọc được tốt hơn.
-         Tăng lượng đạm thực vật có thể (nhu cầu đạm 0.8g / kg / ngày), hạn chế thịt cá, trứng gà, vịt, sữa; ăn nhiều đậu hủ, uống sữa đậu nành…
-         Ăn yaourt có thể giúp hoá giải một phần ammoniac.
-         Chia chế độ ăn thành nhiều bữa nhỏ : sáng - trưa - chiều - tối, xen kẽ các bữa ăn nhỏ giúp hạn chế bệnh tiểu đường và biến chứng hạ đường huyết.
-         Hạn chế dầu, không ăn mỡ động vật.
-         Ăn nhiều chất xơ : rau xanh, trái cây, hay dạng chất xơ tổng hợp sao cho đi tiêu từ 2 - 3 lần / ngày.
-         Mỗi ngày bổ sung 1 viên multivitamines với tiêm vitamine K khi TQ kéo dài.
-         Tránh những thức ăn chứa nhiều sắt như : thịt màu đỏ, gan, huyết… vì dễ bị ứ sắt dẫn đến tổn thương các cơ quan .
-         Bữa ăn cuối cùng cách xa giờ đi ngủ ít nhất 3 - 4 giờ.
-         Nên ăn nhiều vào buổi sáng để tránh đầy bụng và buồn nôn.
-         Hạn chế café, trà và tránh những thức ăn chua cay vì dễ nguy cơ viêm dạ dày ở người xơ gan.