CỨT TRÂU Ở TRẺ SƠ SINH: CÓ NGUY HIỂM KHÔNG? MẸ NÊN XỬ LÝ THẾ NÀO?

Cứt trâu (cradle cap) là tình trạng rất phổ biến ở trẻ sơ sinh, khiến nhiều mẹ lo lắng khi thấy da đầu con xuất hiện những mảng vảy vàng dày, bám chặt. Dù trông “đáng sợ”, nhưng thực tế đây là tình trạng lành tính, không gây đau, không ngứa và sẽ tự cải thiện theo thời gian. Tuy nhiên, nếu chăm sóc sai cách, trẻ có thể bị đỏ da, viêm hoặc nhiễm trùng.

Bài viết dưới đây giúp mẹ hiểu cứt trâu là gì – có nguy hiểm không – và cách xử lý đúng chuẩn da liễu.

⭐ 1. Cứt trâu ở trẻ sơ sinh là gì?

Cứt trâu (viêm da tiết bã ở trẻ sơ sinh) là tình trạng:

• Xuất hiện vảy vàng hoặc nâu, dính trên da đầu

• Có thể lan đến lông mày, sau tai, vùng trán

• Da đầu có thể hơi đỏ nhưng không ngứa, không đau

Cứt trâu thường gặp ở trẻ:

• Từ 2 tuần – 3 tháng tuổi

• Và thường tự khỏi sau 6–12 tháng

⭐ 2. Nguyên nhân gây cứt trâu

Nguyên nhân chính xác chưa rõ, nhưng nghiên cứu cho thấy liên quan đến:

2.1. Tăng tiết bã nhờn

Tuyến bã của trẻ hoạt động mạnh do ảnh hưởng hormone mẹ truyền sang khi còn trong bụng.

2.2. Nấm men Malassezia

Loại nấm sống trên da đầu trẻ phát triển mạnh làm bong vảy và tích tụ bã nhờn.

2.3. Da đầu còn non nớt

Hàng rào bảo vệ da của trẻ chưa hoàn thiện, dễ bị kích ứng nhẹ.

💡 Cứt trâu KHÔNG phải do vệ sinh kém, không liên quan đến dị ứng, không phải bệnh lây.

⭐ 3. Cứt trâu có nguy hiểm không?

Không. Đây là tình trạng da liễu lành tính.

Tuy nhiên, có thể gây:

• Bong vảy dày mất thẩm mỹ

• Tấy đỏ da đầu nếu mẹ cạy mạnh

• Nhiễm trùng nếu trẻ gãi hoặc vảy bị bóc quá sâu

👉 Vì vậy không được tự bóc vảy của trẻ!

⭐ 4. Dấu hiệu nhận biết cứt trâu

• Mảng vảy vàng/nâu dính chặt

• Da đầu khô hoặc nhờn

• Ít khi gây ngứa

• Có thể lan sang lông mày, mí mắt, sau tai

Nếu xuất hiện:

• Mùi hôi

• Rỉ dịch vàng

• Đỏ nhiều
  💥 → Có thể là nhiễm trùng hoặc viêm da khác → cần gặp bác sĩ.

⭐ 5. Cách xử lý đúng chuẩn da liễu (an toàn – hiệu quả)

✓ Bước 1: Làm mềm lớp vảy

Trước khi gội đầu 15–20 phút, mẹ thoa 1 trong các loại:

• Dầu khoáng (baby oil)

• Dầu dừa nguyên chất

• Dầu oliu

• Petrolatum (Vaseline)

Việc này giúp vảy mềm và dễ bong.

✓ Bước 2: Gội đầu bằng dầu gội dịu nhẹ

Chọn loại:

• Không hương liệu

• Không sulfate

• Dành riêng cho trẻ

• Nếu nặng: dùng dầu gội ketoconazole 1% theo chỉ định bác sĩ

Gội nhẹ nhàng để vảy tự bong tự nhiên.

✓ Bước 3: Chải vảy đúng cách

Sau khi gội:

• Dùng lược mềm dành cho trẻ

• Chải nhẹ theo vòng tròn

• Không cạy, không dùng móng tay

✓ Bước 4: Dưỡng ẩm da đầu

Dùng kem:

• Vaseline

• Kem dưỡng ẩm chứa ceramide
  → Giúp phục hồi hàng rào da, tránh tái phát.

⭐ 6. Sai lầm khiến tình trạng nặng hơn

❌ Cạy vảy bằng tay hoặc vật nhọn
❌ Gội đầu quá nhiều
❌ Dùng dầu gội người lớn hoặc sản phẩm có hương liệu mạnh
❌ Thoa nước lá tùy tiện gây nhiễm khuẩn
❌ Dùng thuốc bôi corticoid không có chỉ định

Đây là lỗi rất nhiều bố mẹ mắc phải gây đỏ da, mủ, viêm nặng.

⭐ 7. Khi nào cần đưa trẻ đi khám?

Mẹ nên đưa bé đi khám da liễu khi:

• Cứt trâu lan rộng sang mặt, cổ

• Da đỏ nhiều, bong vảy dày

• Rỉ dịch, có mùi, nghi nhiễm trùng

• Trẻ quấy khóc, khó chịu

• Không cải thiện sau 2–4 tuần chăm sóc tại nhà

⭐ 8. Cứt trâu bao lâu thì khỏi?

• Thông thường tự khỏi trong 6–12 tháng

• Chăm sóc đúng cách → cải thiện chỉ sau 1–2 tuần

• Có thể tái phát, đặc biệt vào thời tiết lạnh – khô

⭐ Kết luận

Cứt trâu ở trẻ sơ sinh là tình trạng phổ biến, lành tính và không nguy hiểm nếu được chăm sóc đúng cách. Mẹ chỉ cần:

• Làm mềm vảy

• Gội đầu dịu nhẹ

• Chải nhẹ nhàng

• Dưỡng ẩm da đầu

Tránh tuyệt đối việc cạy vảy, vì có thể gây viêm da hoặc nhiễm trùng.