THỦY ĐẬU Ở TRẺ VÀ NGƯỜI LỚN: CÁCH CHĂM SÓC & PHÒNG NGỪA LÂY NHIỄM

Thủy đậu (hay trái rạ) là bệnh truyền nhiễm do virus Varicella Zoster gây ra, thường xuất hiện nhiều vào thời điểm giao mùa. Bệnh có thể gặp ở cả trẻ em và người lớn, trong đó người lớn thường có triệu chứng nặng hơn và dễ gặp biến chứng nếu không chăm sóc đúng cách.

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ dấu hiệu thủy đậu, cách chăm sóc an toàn, cũng như biện pháp phòng ngừa lây nhiễm hiệu quả cho bản thân và gia đình.

1. Thủy đậu là gì?

Thủy đậu là bệnh nhiễm virus cấp tính, lây lan nhanh qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc với dịch từ nốt phỏng của người bệnh.

Đặc trưng của bệnh là:

• Xuất hiện các nốt phỏng nước trên da

• Ngứa, khó chịu

• Sốt nhẹ đến cao

• Cơ thể mệt mỏi

Trẻ em thường mắc nhẹ và hồi phục nhanh, trong khi người lớn dễ bị biến chứng như nhiễm trùng da, viêm phổi hoặc viêm não.

2. Dấu hiệu nhận biết thủy đậu

2.1. Ở trẻ em

• Sốt nhẹ, đôi khi không sốt

• Xuất hiện các nốt đỏ nhỏ rồi nhanh chóng thành mụn nước

• Mụn nước lan khắp người, đặc biệt trên mặt, lưng, bụng

• Ngứa nhiều

• Trẻ quấy khóc, khó chịu

2.2. Ở người lớn

Người lớn thường có triệu chứng mạnh hơn:

• Sốt cao 38–39°C

• Đau đầu, đau cơ

• Mụn nước xuất hiện dày, dễ vỡ

• Nguy cơ nhiễm trùng da cao

• Có thể kèm đau họng hoặc ho

3. Bệnh thủy đậu lây qua đường nào?

Thủy đậu lây rất nhanh qua:

• Giọt bắn đường hô hấp khi người bệnh ho, hắt hơi

• Tiếp xúc trực tiếp với dịch mụn nước

• Dùng chung đồ dùng cá nhân

Người bệnh có khả năng lây từ 1–2 ngày trước khi phát ban đến khi toàn bộ nốt phỏng đã đóng vảy.

4. Biến chứng nguy hiểm nếu không chăm sóc đúng cách

Mặc dù thủy đậu thường tự khỏi, nhưng nếu xử lý sai, đặc biệt ở người lớn, có thể gây ra:

• Nhiễm trùng da, để lại sẹo

• Viêm phổi thủy đậu

• Viêm não

• Sẹo xấu ở mặt và cơ thể

• Nhiễm trùng huyết (hiếm gặp nhưng nguy hiểm)

Trẻ nhỏ có hệ miễn dịch yếu và phụ nữ mang thai cũng thuộc nhóm nguy cơ cao cần theo dõi cẩn thận.

5. Cách chăm sóc người bị thủy đậu

5.1. Giảm triệu chứng

• Uống nhiều nước

• Nghỉ ngơi đầy đủ

• Dùng thuốc hạ sốt theo hướng dẫn của bác sĩ

• Không tự ý sử dụng Aspirin cho trẻ em

5.2. Chăm sóc da đúng cách

• Tắm rửa bằng nước ấm, lau khô nhẹ nhàng

• Giữ da sạch để tránh nhiễm trùng

• Không gãi hay làm vỡ mụn nước

• Mặc quần áo rộng, chất liệu cotton

5.3. Dinh dưỡng hỗ trợ phục hồi

• Ăn thức ăn mềm, dễ tiêu

• Tăng cường rau xanh, trái cây giàu vitamin C

• Hạn chế đồ cay nóng, dầu mỡ

5.4. Khi nào cần đến bác sĩ?

• Sốt trên 39°C kéo dài

• Mụn nước lan nhanh, sưng đỏ hoặc mưng mủ

• Đau đầu, nôn ói, co giật

• Người lớn hoặc phụ nữ mang thai mắc thủy đậu

6. Phòng ngừa thủy đậu hiệu quả

6.1. Tiêm vắc xin thủy đậu

Đây là biện pháp phòng ngừa tốt nhất, giúp bảo vệ 90–95% trước nguy cơ mắc bệnh.

Lịch tiêm tham khảo:

• Trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên: 1–2 mũi

• Người lớn chưa từng mắc bệnh: 2 mũi, cách nhau 4–8 tuần

6.2. Tránh tiếp xúc người bệnh

• Không dùng chung khăn, chén, nước uống

• Giữ khoảng cách khi có dịch bệnh

6.3. Tăng cường sức đề kháng

• Ngủ đủ giấc

• Ăn uống lành mạnh

• Tập thể dục đều đặn

6.4. Vệ sinh môi trường sống

• Khử khuẩn tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn

• Giữ phòng thông thoáng, sạch sẽ

7. Người bị thủy đậu nên kiêng gì?

• Gãi hoặc làm vỡ mụn nước

• Sử dụng lá cây bôi lên da không đúng cách

• Ăn đồ nếp, hải sản nếu cơ thể dễ kích ứng

• Tự ý dùng thuốc khi chưa hỏi ý kiến bác sĩ

Kết luận

Thủy đậu là bệnh lành tính nhưng dễ lây lan và có thể gây biến chứng nếu chăm sóc không đúng cách. Nắm rõ dấu hiệu, cách chăm sóc đúng và chủ động phòng ngừa bằng vắc xin sẽ giúp bạn và gia đình tránh được những rủi ro không mong muốn.