Viêm da tiết bã (Seborrheic Dermatitis) là bệnh da liễu mạn tính rất phổ biến, gây bong vảy, đỏ da, ngứa và dầu nhiều. Bệnh không nguy hiểm nhưng dai dẳng, dễ tái phát nếu không được chăm sóc đúng cách. Bài viết dưới đây giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân – dấu hiệu – cách điều trị và kiểm soát tại nhà theo đúng chuyên môn da liễu.
⭐ 1. Viêm da tiết bã là gì?
Viêm da tiết bã là tình trạng viêm mạn tính xảy ra ở vùng có tuyến dầu hoạt động mạnh như:
-
Da đầu
-
Mặt (cánh mũi, lông mày, rìa mũi–má)
-
Ngực
-
Sau tai
-
Vùng râu ở nam
Đặc trưng bởi:
-
Da đỏ
-
Bong vảy trắng hoặc vàng nhờn
-
Ngứa
-
Dầu thừa
Bệnh không lây, có thể gặp ở cả trẻ sơ sinh (cứt trâu) và người lớn.
⭐ 2. Nguyên nhân gây viêm da tiết bã
Kết hợp nhiều yếu tố, phổ biến nhất gồm:
2.1. Sự phát triển quá mức của nấm Malassezia
Loại nấm men sống trên da, gặp điều kiện thuận lợi sẽ gây viêm.
📚 Theo nghiên cứu trên tạp chí Journal of Clinical and Aesthetic Dermatology, Malassezia là yếu tố chính trong cơ chế bệnh sinh của viêm da tiết bã.
2.2. Tăng tiết bã nhờn
Da dầu, thay đổi nội tiết, căng thẳng kéo dài khiến tuyến nhờn hoạt động mạnh.
2.3. Rối loạn hệ miễn dịch
Người có bệnh lý miễn dịch, thần kinh (Parkinson, HIV…) dễ mắc hơn.
2.4. Yếu tố môi trường
-
Thời tiết lạnh
-
Khí hậu hanh khô
-
Stress, thiếu ngủ
-
Dùng mỹ phẩm gây kích ứng
⭐ 3. Triệu chứng viêm da tiết bã
3.1. Trên da đầu
-
Gàu nhiều, vảy trắng–vàng
-
Da đầu đỏ, ngứa
-
Có thể rụng tóc tạm thời khi viêm nặng
3.2. Trên mặt
Thường gặp ở:
-
Hai bên cánh mũi
-
Lông mày
-
Mép
-
Vùng ria hoặc cằm
Biểu hiện:
-
Da đỏ – bong vảy – nhờn
-
Có thể châm chích nhẹ
3.3. Trẻ sơ sinh (cứt trâu)
-
Vảy vàng dày trên da đầu
-
Không đau, không ngứa
-
Thường tự hết sau 2–3 tháng
⭐ 4. Viêm da tiết bã có nguy hiểm không?
Hầu hết không nguy hiểm, nhưng có thể:
-
Ảnh hưởng thẩm mỹ
-
Mạn tính, tái phát nhiều
-
Gây rụng tóc tạm thời
-
Nứt nẻ, nhiễm trùng nếu gãi nhiều
Bạn nên đi khám khi:
-
Tổn thương lan rộng
-
Ngứa nặng
-
Chảy dịch, có mủ
-
Điều trị tại nhà không cải thiện
⭐ 5. Điều trị viêm da tiết bã (theo phác đồ da liễu)
5.1. Dành cho da đầu
✔ Dầu gội trị gàu – kháng nấm
Sử dụng 2–3 lần/tuần:
-
Ketoconazole 1–2%
-
Selenium sulfide
-
Zinc pyrithione
-
Ciclopirox
✔ Dầu gội dịu nhẹ xen kẽ vào các ngày còn lại.
5.2. Dành cho da mặt & cơ thể
✔ Kem kháng nấm: ketoconazole, ciclopirox
✔ Kem chống viêm nhẹ: hydrocortisone 1% (dùng ngắn hạn 3–5 ngày khi bùng phát)
✔ Kem ức chế calcineurin: tacrolimus/pimecrolimus — an toàn dùng lâu dài, không gây teo da
📚 Hiệp hội Da liễu Hoa Kỳ (AAD) khuyến cáo dùng thuốc kháng nấm + dưỡng ẩm là lựa chọn ưu tiên cho điều trị dài hạn viêm da tiết bã.
⭐ 6. Cách kiểm soát viêm da tiết bã tại nhà
6.1. Chăm sóc da đúng cách
-
Rửa mặt ngày 2 lần với sữa rửa mặt dịu nhẹ
-
Tránh tẩy tế bào chết mạnh
-
Dùng kem dưỡng phục hồi hàng rào da (ceramide, panthenol, hyaluronic acid)
-
Tránh dầu khoáng, cồn khô, hương liệu
6.2. Chăm sóc da đầu
-
Gội đầu đều đặn
-
Tránh đội nón quá lâu khiến da đầu bí
-
Hạn chế gel – sáp tóc gây bít tắc
6.3. Thói quen sinh hoạt
-
Ngủ đủ 7–8 giờ
-
Hạn chế stress
-
Ăn nhiều rau xanh, omega-3
-
Tránh đồ ngọt, rượu bia
6.4. Dành cho trẻ sơ sinh
-
Gội đầu bằng dầu gội dành cho bé
-
Dùng dầu khoáng làm mềm vảy
-
Không cố bóc vảy
⭐ 7. Viêm da tiết bã bao lâu thì khỏi?
-
Thường cải thiện sau 2–4 tuần điều trị đúng cách
-
Nhưng bệnh dễ tái phát, cần duy trì chăm sóc da hợp lý
-
Giai đoạn bùng phát do thời tiết lạnh hoặc stress thường nặng hơn
⭐ 8. Khi nào cần gặp bác sĩ?
-
Vùng da viêm đỏ rộng
-
Ngứa nhiều, mất ngủ
-
Da đầu rụng tóc nhiều
-
Trẻ sơ sinh bị lan sang mặt, ngực
-
Nghi ngờ nhiễm trùng: chảy dịch vàng, mụn mủ
Bạn nên thăm khám da liễu để được:
-
Chẩn đoán chính xác
-
Loại trừ bệnh tương tự (vảy nến, nấm da đầu)
-
Lập phác đồ điều trị phù hợp
⭐ Kết luận
Viêm da tiết bã không nguy hiểm, nhưng gây khó chịu, mất thẩm mỹ và dễ tái phát. Điều trị đúng phác đồ — kết hợp chăm sóc da – lối sống là chìa khóa kiểm soát bệnh lâu dài.
Để lại một bình luận